Η σημασία του να είναι κανείς διαφορετικός

Της Αλίκης Ταγκαλάκη (Σχολικός Ψυχολόγος, MSc)

Διαφορετικός είναι καθένας μας, κάθε στιγμή, σε κάθε καινούρια ομάδα.

Το πόσο «διαφορετικό» νιώθει ένα άτομο, εξαρτάται πάρα πολύ από τη δυναμική και τα χαρακτηριστικά των μελών της ομάδας.
Μέσα στην οικογένεια διαφορετικό είναι συνήθως το παιδί που «επιμένει να μην προσαρμόζεται στις προσδοκίες των γονέων του» είτε γιατί δεν θέλει είτε γιατί απλώς δεν μπορεί.

Η οικογένεια όμως ως πυρήνας πρέπει να βοηθάει όλα τα μέλη της να νιώθουν ότι ανήκουν. Είναι το μόνο μέρος όπου το άτομο θα πρέπει να νιώθει πραγματικά αγάπη και αποδοχή άνευ όρων, έτσι ώστε να μπορέσει να τα καταφέρει σε όλα τα πιθανά διαφορετικά περιβάλλοντα.

Όλοι μας, κάποια στιγμή, νιώσαμε διαφορετικοί, άλλοι πολύ άλλοι λίγο. Αν όμως είχαμε λάβει απεριόριστη αποδοχή από τους γονείς μας σε κρίσιμες περιόδους της ζωής μας, η προσαρμογή μας φάνταζε πιο εύκολη.

Τι καλείται να κάνει η οικογένεια προκειμένου να εξασφαλίσει την -όσο το δυνατόν- καλύτερη προσαρμογή του παιδιού στα διαφορετικά περιβάλλοντα;

Η διαδικασία της «αποδοχής» μέσα στην οικογένεια διαμορφώνει τη βασική αυτοεκτίμηση του ατόμου, τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και αναγνωρίζει τις δυνάμεις του. Αν το παιδί ξέρει ότι αξίζει να αγαπιέται, και το έχει βιώσει στις πιο δύσκολες στιγμές μέσα στην οικογένεια, τότε θα μπορεί να το φέρει ως πεποίθηση και αυτή να τον κρατάει σε ισορροπία σε κάθε στιγμή δύσκολης προσαρμογής.

Ως γονείς εμπιστευτείτε τους μηχανισμούς επίλυσης προβλημάτων των παιδιών σας. Δώστε τους την ευκαιρία να το αποδεικνύουν στα καθημερινά, πιο απλά προβλήματα, και μην περιμένετε να γίνουν ξαφνικά «δυναμικά» σε πιο δύσκολες συνθήκες.

Επιτρέψτε στις συγκρούσεις σας, να έχουν μια αίσθηση ότι και οι δικές τους ανάγκες ακούγονται. Όσο πιο συχνά τα παιδιά νιώθουν ότι η σύγκρουση με τους γονείς μπορεί να προσπεραστεί και να επουλωθεί γρήγορα, τόσο πιο εύκολα θα αισθάνονται ότι δεν κινδυνεύει η αυτοεκτίμησή τους στις συγκρούσεις με τους συνομηλίκους.

Αξιοποιήστε την «αυτοεκτίμησή» σας ως γονείς για να νιώθετε ότι τίποτα από αυτά που λένε ή κάνουν τα παιδιά δεν έχει στόχο την προσωπική σας απαξίωση, αλλά μάλλον δεικνύουν πόσο άσχημα αισθάνονται με τον εαυτό τους.

Για να είναι περήφανα με τη διαφορετικότητά τους, τα παιδιά μας πρέπει να νιώθουν ότι επιτρέπεται να είναι διαφορετικά πρώτα από όλα από εμάς τους γονείς τους.

Το σχολείο καλείται να κάνει την αντίστροφη διαδικασία από αυτή των γονέων, η οποία όμως προαπαιτείται, προκειμένου να επιτύχει.

Προετοιμάζει τις ομάδες με μηχανισμούς αποδοχής κάθε μέλους και δεν επιτρέπει την απομόνωση. Διαμορφώνοντας συχνά ομάδες εργασίας στα μαθήματα ή ομάδες στην ελεύθερη δραστηριότητα, οργανώνει την πεποίθηση ότι «όλοι θα ανήκουν».
Η οικογένεια μαθαίνει το παιδί να αγαπά, και το σχολείο κάνει πράξη αυτή την αγάπη.

Το σημαντικό είναι να νιώθουν γονείς και εκπαιδευτικοί ότι είναι «μαζί» σε αυτή τη διαδικασία.